Wegwijs in de Kinderopvangtoeslag affaire

Er is de afgelopen maanden veel te doen geweest omtrent tot de Kinderopvangtoeslag (KOT) affaire en de schadevergoeding die door gedupeerde ouders is ontvangen, de bewuste € 30.000,-. De affaire heeft veel impact, ook op het bewind. Hoe vind je de weg in dit ondersteuningsplan?

In het kader van de Hersteloperatie Toeslagenaffaire, zoals het heet, informeren wij je graag over de stappen die gezet worden om ondersteuning te bieden aan gedupeerde ouders. Geregeld zijn dit ouders die in eerder stadium, al dan niet vanwege hun ontstane schulden, onderbewind zijn gesteld.

Duizenden ouders zijn getroffen door de problemen met kinderopvangtoeslag. De Belastingdienst/Toeslagen compenseert hen daar financieel voor. Zo biedt de Catshuis regeling € 30.000,- voor gedupeerden. Maar voor wie in de problemen is geraakt is dat niet altijd voldoende. Er kunnen bijvoorbeeld problemen zijn ontstaan rondom huisvesting, schulden, inkomen, zorg en de opvoeding van kinderen of is de hoogte van het bedrag aantoonbaar onvoldoende om de geleden schade te dekken.

Om hun inwoners te kunnen ondersteunen is per gemeente een lokaal steunpunt ingericht, waarbij iedere gedupeerde een eigen contactpersoon krijgt. Het (terug)winnen van vertrouwen van de burger speelt een grote rol in de eerste contacten en gesprekken.

Er zijn momenteel circa 14.000 gedupeerde ouders in beeld bij de Belastingdienst. Verder zijn er nog 17.000 gezinnen waarmee de belastingdienst nog geen contact heeft weten te leggen. Het in contact komen met alle gedupeerden is de volgende stap in het ondersteuningsplan. Hierbij vormt de gemeente een belangrijke initiatiefnemer ten behoeve van de groep gedupeerden waarmee nog geen contact is gelegd.

Gemeenten zetten veelal een vast contactpersoon/casemanager in per huishouden. Tijdens het eerste gesprek met de inwoner wordt vastgesteld in hoeverre er sprake is van een crisissituatie. Voorbeelden zijn dreigende huisuitzetting, serieuze gezondheidsproblemen of een ernstige jeugdsituatie. Vervolgens wordt er passend hulpaanbod beschikbaar gesteld. Als tijdens de gesprekken blijkt dat de problemen te relateren zijn of verergerd zijn door de toeslagen, dan zal de gemeente dit vermoeden in zetten rond de aanmelding van de inwoner bij de belastingdienst, bij het UHT (= Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen)

In een paar intake gesprekken wordt met de inwoner gekeken welke hulpvragen er zijn en wat de gemeente kan bieden. Er wordt een start gemaakt met het opbouwen van de vertrouwensrelatie en de contouren van het persoonlijke ondersteuningsplan worden zichtbaar. Dit strekt verder dan alleen financieel. Het wordt breder ingestoken. De gemeente voorziet hierin in een stress-sensitieve dienstverlening. Alle aanhoudende zorgen en stress door toedoen van de Toeslagenaffaire en de problemen die hieruit voortkwamen, zorgen ervoor dat mensen in overlevingsstand verkeren. Zij hebben meer moeite om in actie te komen, om in langere termijn te denken, afspraken na te komen en hun emoties te reguleren. Facetten waarvan binnen onze bewindvoering al jaren ook een grote bewustwording is.

Het uiteindelijk met de inwoner afgesproken ondersteuningstraject wordt stap voor stap in een plan van aanpak uitgewerkt. Een complete financiële verantwoording is hierbij van belang. Gedurende dit proces wordt doorlopend gewerkt aan de vertrouwensband met de inwoner. De gemeente is dan ook er betrokken gedurende het gehele traject en houdt tot 24 maanden contact in het kader van nazorg.

Zoals zo vaak in ons bewindvoerderswerk en ook in deze financieel administratieve kwestie, is communicatie een niet te onderschatten succesfactor. In de keuze en vorm van communicatie wordt continu het beste resultaat nagestreefd en gemonitord. Zodat communicatie op maat wordt ingezet t.b.v. de beste aansluiting bij de gedupeerde inwoner.